မုန္လာဥ၀ါတြင္‬ က်ေရာက္တတ္ေသာ ေရာဂါမ်ားနွင့္ ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းနည္းမ်ား

အဂၤလိပ္အမည္ - Carrot
သိပၸံအမည္ - Daucus carota
မ်ိဳးရင္း - Apiaceae

#၁။ ဘက္တီးရီးယားရြက္ေျခာက္ေရာဂါ (Bacterial blight: Xanthomonas campestris pv.carotae )

‪#‎ေရာဂါလကၡဏာမ်ား‬

• အရြက္မ်ားေပၚတြင္ ပံုသ႑ာန္မမွန္ေသာ အညိဳေရာင္အစက္မ်ား၊ ရြက္ရိုးမ်ားေပၚတြင္ ညိဳရင့္ေရာင္စင္းေၾကာင္းမ်ားနွင့္ ပန္းပြင့္သည့္အပိုင္းမ်ားတြင္ ေရာဂါက်ေရာက္ေစသည္။
• အရြက္မ်ားေပၚမွ ဒဏ္ရာမ်ားသည္ အ၀ါေရာင္အစက္ေလးမ်ားအျဖစ္ စတင္သည္။

• မၾကာမီ အစက္မ်ား၏ဗဟိုသည္ ေျခာက္ေသြ႕လာၾကၿပီး ပံုသ႑ာန္မမွန္ေသာ စက္၀န္းႏွင့္အတူ ၾကြတ္ဆတ္သည္။
ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းျခင္း
• ေကာ့ပါးေအာ္ဇီကလိုရိုဒ္ ၀.၂၅% ကို ေစာစီးစြာ ပက္ဖ်န္းပါ။

#၂။ ဘက္တီးရီးယား ေပ်ာ့ပုပ္ေရာဂါ (Bacterial soft rot: Erwinia carotovora sp. Carotovora)

#ေရာဂါလကၡဏာမ်ား
• ဆဲလ္မ်ားသည္ ေရစိုနာကြက္ျဖစ္လာၾကၿပီး အလယ္ရြက္ျပားသည္ ပ်က္စီးသြားၿပီး ဆဲလ္မ်ားသည္ ႏူးညံ့ၿပီး ေရစိုၿပီးပါးလႊာသည့္ အစုအေ၀းအျဖစ္ ၿပိဳကြဲသြားသည္။
• ပုပ္သြားေသာ တစ္ရႈးမ်ားသည္ မီးခိုးေရာင္မွ အညိဳေရာင္အထိရွိသည္။ ၄င္းတို႕သည္ ဆုိး၀ါးေသာအနံ႕ရွိသည္။
• ပုပ္သိုးမႈသည္ အျမစ္ပင္မတစ္ေလွ်ာက္ လွ်င္ျမန္စြာ ဖြံ႕ၿဖိဳးႀကီးထြားလာသည္။
ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းျခင္း
• မသိုေလွာင္မီ (သို႕မဟုတ္) သယ္ယူပို႕ေဆာင္မႈမျပဳမီ ဆိုဒီယမ္ဟုိက္ၿဒိဳကလိုရိုတ္ ၁း၅၀၀ ေဖ်ာ္ရည္တြင္ႏွစ္ပါ။

#၃။ စာကိုစပိုးရားရြက္စက္ေျပာက္ေရာဂါ (Cercospora leaf spot: Cercospora carotae)

‪#‎ေရာဂါလကၡဏာ‬

• ကနဦးေရာဂါလကၡဏာသည္ ရြက္ဆစ္မ်ား၏အစြန္းတစ္ေလွ်ာက္တြင္ ရွည္ေမ်ာေမ်ာ ဒဏ္ရာမ်ားအျဖစ္ ေပၚလာၾကသည္။
• အစြန္းနားမဟုတ္ေသာ ဒဏ္ရာမ်ားသည္ ေသးငယ္ၿပီး ပင္အပ္သဖြယ္ ဒဏ္ရာအစက္မ်ား အျဖစ္ ေပၚလာၾကၿပီး ၄င္းသည္ ျပန္႕ႏွံ႕ေနေသာ ဒဏ္ရာအနားျဖင့္ ၀န္းရံထားေသာ ဒဏ္ရာဗဟိုတြင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးလာသည္။
• အစက္မ်ားေပါင္းစည္းသြားျခင္းကို အေတြ႕ရမ်ားသည္။ ေျဖာင့္တန္းေသာ အနက္ေရာင္ ဒဏ္ရာမ်ား ရြက္ရိုးမ်ားေပၚတြင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးလာၾကၿပီး တစ္ခါတစ္ရံတြင္ ရြက္ရိုးကို ရစ္ပတ္ကာ အရြက္ကို ေသေစသည္။

‪#‎ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းျခင္း‬
• မ်ိဳးေစ့တစ္ကီလိုဂရမ္လွ်င္ ကက္ပ္တန္ (၄) ဂရမ္ႏႈန္းျဖင့္ မ်ိဳးေစ့ေဆးစီရင္ပါ။
• ေကာ့ပါးေအာ္ဇီကလိုရိုဒ္ (သို႕မဟုတ္) မန္ကိုဇက္ဘ္ကို (၁၀) ရက္ျခားတစ္ခါ ပက္ဖ်န္းပါ။

#၄။ စကလိုတီးနီးရား ျမစ္ပုပ္ေရာဂါ (သို႕မဟုတ္) မိႈျဖဴေရာဂါ (Sclerotinia Rot or White mold: Sclerotinia sclerotiorum)

#ေရာဂါလကၡဏာမ်ား

• ဥ၀ါမ်ားသည္ စိုက္ခင္းထဲတြင္ က်ေရာက္မႈနည္းသည္ (သို႕မဟုတ္) မရွိေသာ္လည္း ေဆးေၾကာျခင္းနွင့္သိုေလွာင္ျခင္းတြင္ သိုေလွာင္ထားေသာ ဥ၀ါမ်ားေပၚတြင္ မိႈျဖဴ အဆမတန္ က်ေရာက္မႈကို မၾကာခဏဆိုသလို ေတြ႕ရသည္။
• အျမစ္မ်ား၏ ရာခိုင္ႏႈန္းအနည္းငယ္ကိုသာ ကနဦးတြင္ က်ေရာက္နိုင္ေသာ္လည္း ဤေရာဂါသည္ ဥ၀ါတစ္ခုမွ အျခားဥ၀ါတစ္ခုသို႕ အလြန္လွ်င္ျမန္စြာ ေရြ႕လ်ားနိုင္သည္။
• သီတင္းပတ္မ်ားအတြင္း သိုေလွာင္ကြန္တိန္နာထဲတြင္ အျဖဴေရာင္မိႈအစုအေ၀းမ်ားႏွင့္ အနက္ေရာင္ မိႈမွ်င္စုမ်ား ဥ၀ါတစ္ခုခ်င္းစီတြင္ ၀န္းရံလာၾကသည္။

#ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းျခင္း
• သိုေလွာင္ထားစဥ္ မၾကာခဏစစ္ေဆးပါ။ အပူခ်ိန္နိမ့္နိမ့္ႏွင့္ေလေပးကာ ၂-၅% အေရာင္ခ်ြတ္ေဆး (ဆိုဒီယမ္ဟိုက္ပိုကလိုရိုတ္) ၁ ဆ ႏွင့္ ေရ အဆ (၂၀) တြင္ ေဆးေၾကာပါ။ 

ေဒါက္တာကိုကို (စိုက္ပ်ိဳးေရး) (၂၀၁၆ ခုနွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၄ - မတ္ ၁ ေန႕ထုတ္ နည္းသစ္စြယ္စံုဂ်ာနယ္ အတြဲ-၅၊ အမွတ္-၈)