သစ္ခြပင္ မ်ားကို သိပၸံနည္းက် စနစ္တက် အစာေကြ်းျခင္း

        ေခတ္သစ္ သစ္ခြေဗဒ ႏွင့္ သစ္ခြ လုပ္ငန္း မ်ားႏွစ္ ၂၀၀ ရွိခဲ့ ေသာ္လည္း သစ္ခြ မ်ား၏ အာဟာရ စားသံုးျခင္း ကို သိပၸံနည္းက်ေလ့လာ ခဲ့သည္ မွာ ႏွစ္ ၅၀ ေက်ာ္႐ုံ မွ်သာ ရွိေသး သည္။ သစ္ခြ လုပ္ငန္း မ်ား၏ အစာေကၽြး နည္းကို လွ်ဳိ႕၀ွက္ ထားၾကသည္။

          ဤ ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ အလြန္ႏႈတ္ လံုၾကသည္။ ၎ တုိ႔၏ အစာ ေကၽြးနည္း စနစ္ မ်ားမွာ သိပၸံပညာ အေပၚ အေျခခံ ျခင္းမဟုတ္ဘဲ မိမိတုိ႔ မ်ဳိးဆက္ တစ္ဆက္ၿပီး တစ္ဆက္ ရရွိေသာ လွ်ဳိ႕၀ွက္ခ်က္ မ်ားႏွင့္ မိမိတုိ႔ ကိုယ္တုိင္ ယူဆေသာ ယံုၾကည္ခ်က္မ်ားအေပၚ အေျခခံ၍ က်င့္သံုးေသာ နည္းမ်ား ျဖစ္သည္။ မည္သုိ႔ပင္ဆုိေစ၊ ထုိအေျခအေနမ်ဳိး ႏွင့္ပင္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၅၀ ကို ေက်ာ္ျဖတ္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ မတူ ကြဲျပားေသာ သစ္ခြမ်ဳိးစိတ္မ်ားစြာ ရွိေနေသာ္လည္း ဤေဆာင္းပါးတြင္ လူအမ်ားစိုက္ပ်ဳိးလ်က္ရွိေသာ သစ္ကပ္ပင္ ႏွင့္ တစ္၀က္သစ္ကပ္ပင္မ်ား၏ အာဟာရ စားသံုးပံုကို တင္ျပပါမည္။ အပူပိုင္းမိုးသစ္ ေတာမ်ားတြင္ ေပါက္ေရာက္ေသာ သစ္ကပ္ သစ္ခြမ်ားမွာ ေျမေပၚတြင္ ေပါက္ေသာ အပင္မ်ားႏွင့္ မတူေသာ အာဟာရ ရရွိမႈ၊ စားသံုးမႈ ပံုစံကြဲေနသည္။

                မိုးရြာေသာ အခါ သစ္ခြ၏ တစ္ပင္လံုးႏွင့္ အျမစ္ေပၚသုိ႔ မုိးေရ မ်ား ေရာက္ရွိလာသည္။ ပထမဦးဆံုး ရြာ သြန္းေသာမိုးေရတြင္ အာဟာရပမာဏမွာ ပို၍ပါလာျမဲျဖစ္သည္။ သစ္ခြျမစ္မ်ားမွာ တျခားေသာ သာမန္အပင္မ်ား၏ အျမစ္မ်ဳိး ႏွင့္မတူဘဲ ေဗလာမင္ေခၚ ေရျမႇဳပ္ကဲ့သို႔ ေသာ အလႊာတစ္မ်ဳိး ဖံုးလႊမ္းထားသည္။ ထုိ ေရျမႇဳပ္ အလႊာ မ်ား၏ အထူ အပါးမွာ သစ္ခြမ်ဳိး ေပၚလုိက္၍ ကြဲျပားသည္။ တခ်ဳိ ႕သစ္ခြ မ်ားတြင္ေဗလာမင္ အလႊာမ်ား၊ ဆဲလ္တစ္လႊာသာ ပါရွိေသာ္လည္း၊ တခ်ဳိ႕ေသာ သစ္ခြ မ်ားတြင္ ဆဲလ္ အလႊာ ၂၈ လႊာ အထိ ပါရွိသည္။ ထုိေရျမႇဳပ္ ကဲ့သို႔ေသာ ေဗလာမင္ အလႊာမွာ ပထမဦးစြာရရွိေသာ မိုးေရကို လ်င္ျမန္စြာ စုပ္ယူလိုက္သည္။ ၎င္းတို႔ အတြင္း ေရာက္ရွိလာေသာ အစိုဓာတ္ႏွင့္ အာဟာရမ်ားကို သစ္ခြပင္အား အခ်ိန္ၾကာ ျမင့္စြာ ေထာက္ပံ့ႏုိင္သည္။ ထုိေဗလာမင္ အလႊာမွာ ျမဴႏွင္းမ်ားႏွင့္ ၀န္းက်င္မွ ေရေငြ႕မ်ားကိုလည္း စုပ္ယူသိမ္းဆည္းထားႏုိင္ သည္။

        မုိးရြာေသာအခါ ထုိသစ္ပင္ႀကီးမ်ား ၏ အရြက္တစ္္ရြက္စီေပၚသို႔ မုိးေရမ်ား က်ေရာက္မည္ျဖစ္သည္။ သစ္ပင္၏ ရြက္ အုပ္တစ္စံုလံုးေပၚသို႔ က်ေရာက္ေသာ မိုးေရမ်ားမွာ အရြက္မ်ားေပၚရွိေအာင္ ေအာ္ဂဲနစ္ ႏွင့္ အင္ေအာ္ဂဲနစ္ပစၥည္းမ်ားကို ယူေဆာင္ၿပီးသစ္ခြ ပင္မ်ားအေပၚ က်ေရာက္ လာမည္ ျဖစ္သည္။ ထိုမုိးေရႏွင့္ပါ လာေသာ အာဟာ ရမ်ားမွာလည္း သစ္ခြပင္မ်ားအတြက္အေရး ႀကီးေသာ အာဟာရေထာက္ပံ့မႈတစ္ရပ္ျဖစ္ သည္။ သစ္ေခါက္မ်ား၊ သစ္ကိုင္းခြမ်ား ေနရာတြင္ သစ္ရြက္မ်ား၊ သစ္သီးမ်ား၊ အင္း ဆက္ပိုးမ်ား၏ ႐ုပ္ႂကြင္း မ်ားႏွင့္ အညစ္ အေၾကးမ်ား စုပံုေရာက္ရွိၾကမည္ျဖစ္သည္။ ဤအာဟာရႏွင့္ ေရရရွိမႈ အေနအထား တစ္ရပ္ မွာလည္း သဘာ၀ သစ္ခြ မ်ားအတြက္ အေရး ပါေသာ ပံုစံ တစ္ရပ္ ျဖစ္သည္။

         သစ္ေခါက္ႏွင့္ သစ္ပင္ခြၾကားမ်ားတြင္ စုပံုလာ ေသာ ေအာ္ဂဲနစ္ ပစၥည္းမ်ားသည္ သဘာ၀ အတုိင္းရွိေနေသာ အဏုဇီ၀႐ုပ္မ်ားျဖစ္ သည့္ ဘက္တီးရီးယားႏွင့္ မိႈမ်ား၏ ေခ်ဖ်က္ မႈေၾကာင့္ ဟူးမတ္စ္မ်ားျဖစ္ေပၚလာသည္။ ထုိဟူးမတ္စ္မ်ားမွ လွ်ပ္စစ္သဘာ၀အရ အမဓာတ္ရွိေန၍၊ ဓာတ္ဖိုမ်ား Cations မ်ားျဖစ္ေသာ ပိုတက္စီယမ္ K+၊ ကယ္လ္စီယမ္ Ca++၊ မဂၢနီဆီယမ္ Mg++ တို႔ကို ထိန္းထား မည္ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ဟူးမတ္စ္မ်ားက ထိန္း ထားေသာ ဓာတ္ဖိုမ်ားကို ေရမွ လည္းေကာင္း၊ သစ္ခြျမစ္မ်ားမွ လည္းေကာင္း ထြက္ေပၚ လာေသာ ဟိုက္ဒ႐ိုဂ်င္ ဓာတ္ဖို H+ ႏွင့္ ဖလွယ္၍ အပင္မ်ား စားသံုး ႏုိင္ေသာ အဆင့္သို႔ေရာက္ရွိ ေစသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အေၾကာင္း အမ်ဳိးမ်ဳိး ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚ လာေသာ ဟူးမတ္စ္ မ်ားမွလည္း သစ္ကပ္ သစ္ခြပင္မ်ား အာဟာရ စားသံုးျခင္း တြင္ အေရးပါ လ်က္ရွိသည္။
          သစ္ခြ စိုက္ပ်ဳိး သူမ်ား အေနႏွင့္ မိမိတို႔ သစ္ခြမ်ားကို အုန္းခြံမ်ား၊ သစ္ေခါက္မ်ား၊ Term Root ၊Sphegnummoss မ်ား အတြင္းစိုက္ပ်ဳိး ၾကသည္။ မတူ ကြဲျပားေသာ ပစၥည္း အမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ထို မီဒီယာ မ်ားမွ အာဟာရ ရရွိမႈ မတူၾကေပ။ တခ်ဳိ႕ ကလည္းမီးေသြးမ်ား၊ အုတ္ခဲမ်ား အတြင္း စိုက္ပ်ဳိး ၾကသည္။ တခ်ဳိ႕က လည္း သစ္ခြ ပင္ကို အာဟာရ လံုး၀ မေထာက္ပံ့ ႏုိင္ေသာေက်ာက္စရစ္ခဲ၊ သဲကဲ့သို႔ မီဒီယာ မ်ားတြင္ စိုက္ပ်ဳိး ၾကသည္။ စိုက္ပ်ဳိး ထားေသာ မီဒီယာ မ်ားမွ အာဟာရ လံုး၀မ ရရွိသည္ ျဖစ္ေစ၊ တစိတ္တစ္ပိုင္း ရရွိသည္ ျဖစ္ေစ၊ စိုက္ပ်ဳိးသူက အာဟာရ ေျမၾသဇာ မ်ဳိးကို ပက္ဖ်န္း ေပးျခင္း၊ အျမစ္မ်ား ဆီသုိ႔ ေလာင္းေပး ျခင္းျဖင့္ ပံ့ပိုး ၾကသည္။ ဤသို႔ျပဳ လုပ္ၾက ရာတြင္ သစ္ခြပင္မ်ားကို အစာလံုး၀ေကၽြးရန္ မလိုဟူေသာ အဆုိမ်ဳိးမွာ ၎င္းတုိ႔ကို ေန႔စဥ္ မျပတ္ေကၽြး ေသာသူမ်ဳိး အထိ ကြဲျပားမႈ ႀကီးမားစြာရွိေနသည္။

         တခ်ဳိ႕ကလည္း သစ္ခြပင္ မ်ား၏ ႀကီးထြားမႈ အဆင့္တခ်ဳိ ႕၌သာ အစာ ေကၽြးျခင္းမ်ဳိး လည္းရွိပါသည္။ အဦးပိုင္းကာလ သစ္ခြစိုက္ပ်ဳိး သူမ်ားက ႏြားေခ်း အစို၊ ႏြားေခ်း အေျခာက္ မ်ားကို တိုက္႐ိုက္ အသံုးျပဳ သကဲ့သို႔၊ တခ်ဳိ႕က ေရစိမ္ၿပီး စိမ္ရည္၊ စစ္ရည္ ကိုသာ ပက္ဖ်န္း ေပးၾကသည္။ တခ်ဳိ႕ ကလည္း ထုိႏြားေခ်း မ်ားကို ေရစိမ္၊ ကေဇာ္ေဖာက္ အပုပ္ခံ ၿပီးမွ စစ္ရည္ကို ပက္ဖ်န္းျခင္းျပဳလုပ္ၾကသည္။ အလားတူ ပင္ ၾကက္ေခ်း၊ လင္းႏို႔ေခ်း၊ ငွက္ေခ်းမ်ားကို လည္း သစ္ခြမ်ားကို အစာေကၽြးရာတြင္ က်ယ္ျပန္႔စြာအသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။ စင္ကာပူ၊ မေလးရွားႏုိင္ငံမ်ား၏ အဦးပိုင္းသစ္ခြစိုက္ ပ်ဳိးသူမ်ားကလည္း ၀က္ေခ်းမ်ားကို အေျမာက္အမ်ားအသံုးျပဳခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ သိပၸံနည္းက် အာဟာရစားသံုးစနစ္ကို သိ လာၾကေသာအခါ ထုိကဲ့သို႔ေသာ သဘာ၀ ေျမၾသဇာမ်ားကို ေဖာေဖာ သီသီ အသံုးျပဳ ေသာစနစ္ မ်ားကို စြန္႔လႊတ္ ခဲ့ၾကသည္။ ထိုသို႔ တိရစၦာန္ ေခ်းမ်ားႏွင့္ သဘာ၀ေျမ ၾသဇာ မ်ားကို အတုိင္းအဆမရွိ အသံုးျပဳျခင္းေၾကာင့္ ေရာဂါအမ်ဳိးမ်ဳိ က်ေရာက္ႏုိင္ေသာ အျဖစ္မ်ဳိးကို သိၿပီးေသာအခါ၌ ထုိသုိ႔အစာ မေကၽြးေတာ့ျခင္းျဖစ္သည္။

         ဗနီလာ သစ္ခြပင္ မ်ားကို ႏုိက္ထ႐ိုဂ်င္ ၀း ၁၀ ႏွင့္ ၈၀ ppm (သန္းပံု- pant per million) ႏွင့္ ပိုတက္စီယမ္ကို ၀း ၇ ႏွင့္ ၄၀ ppm ေကၽြး၍ ေလ့လာရာတြင္ ႏုိက္ထ႐ိုဂ်င္ ႏွင့္ ပိုတက္စီယမ္ ႏွစ္မ်ဳိးလံုးရရွိေသာ အပင္ မ်ားမွာ ပို၍ႀကီး ထြားႏႈန္း ေကာင္းေၾကာင္း ေတြ႕ရွိ ရသည္။ ႏုိက္ထ႐ိုဂ်င္ မ်ားေသာ အပင္ မ်ား၏ အရြက္ မ်ားမွာ ပိုစိမ္း ေသာ္လည္း ပိုတက္စီယမ္မွာကား အရြက္မ်ားအေပၚ သက္ေရာက္မႈမေတြ႕ရေပ။ ႏုိက္ထ႐ိုဂ်င္ကို ေကၽြးရာတြင္ အသြင္ သံုးမ်ဳိးျဖင့္ စမ္းသပ္ေကၽြးၾကည့္ခဲ့ၾကသည္။ ယူရီးယားမွာ ေအမိုက္ႏုိက္ထ႐ိုဂ်င္ အမ်ဳိး အစားျဖစ္သည္။ ႏုိက္ထ႐ိုဂ်င္အသြင္ ေနာက္တစ္မ်ဳိးျဖစ္ေသာ အမိုးနီးယမ္းႏုိက္ထရိတ္က၊ ႏိုက္ထရိတ္ ေျမၾသဇာမ်ားထက္၊ ပိုေကာင္းေၾကာင္း ေတြ႕ရေသာ္လည္း၊ ဗင္ဒါ မ်ဳိးစုတြင္ကား ႏုိက္ထရိတ္မ်ားက ပိုေကာင္း ေၾကာင္း ေတြ႕ရျပန္သည္။ အခ်ိန္ၾကာလာ ေသာအခါ ပိုတက္စီယမ္ခ်ဳိ႕တဲ့မႈ ျဖစ္ေပၚ လာႏုိင္ေပသည္။

           ၁၉၇၆ ခုႏွစ္တြင္ ဇာခရစ္၏ ေလ့လာ ခ်က္အရ သစ္ခြမ်ား၏ NPK ႏွင့္ Mg လိုအပ္ မႈမွာ ၁ ဒသမ ၂၅N; 04 P2O5 သုညဒသမ ၇၅ K2O ႏွင္ သုည ဒသမMgO တုိ႔ ျဖစ္သည္။ ႏုိက္ထ႐ိုဂ်င္ ထုိပမာဏထက္ တုိးေပးလွ်င္ လည္း ပိုေကာင္း မလာပါ။ အလြန္မ်ား သြားပါက အဆိပ္ပင္ ျဖစ္လာ ႏုိင္သည္။ သုေတသီ မ်ားက ကတ္တေလယာ သစ္ခြ မ်ား၏ အာဟာရ စားသံုးျခင္းကို ေလ့လာရာတြင္ N ကို ၅၀ppm, P2O5 ႏွင့္ K2O ကို ၅၀ ppm ထက္ ပိုမေကၽြးဘဲ၊ MgO ကို ၂၅ ppm ေကၽြးၾကသည္။ သစ္ခြရြက္ မ်ားေပၚတြင္ ေရစိမ့္၀င္ရန္ ခက္ခဲေသာ ဖေယာင္းလႊာက်ဴတင္ ရွိေနျခင္း ေၾကာင့္ အရြက္မ်ားအေနႏွင့္ အာဟာရစုပ္ ယူမႈရွိႏုိင္သည္ကို သံသယျဖစ္ၾကသည္။ 

         ၁၉၆၇ ခုႏွစ္တြင္ ပါေမာကၡ ရွီဟန္က၊ ကတ္တေလယာထ႐ိုင္မို႔(စ္) အပင္မ်ားႏွင့္ သုေတသနျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ အဏုျဖဴေရာင္ ျခည္သက္၀င္ေနေသာ p၃၂ ပါ၀င္သည့္ ေဖာ့ ဖုိးရစ္အက္ဆစ္ျဖင့္ စမ္းသပ္ခဲ့သည္။ p ကို ၂၊ ၁၂၊ ၂၄ ႏွင့္ ၁၂၀ နာရီအလြန္တြင္ အပင္ အတြင္း ေရွ႕ဘက္ရွိေသာ ပမာဏကို ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ခဲ့သည္။ ထုိသို႔စမ္းသပ္ရာတြင္ သစ္ခြရြက္မ်ားႏွင့္ ဆူဒိုဗပ္(ပင္စည္)အတြင္းသို႔ ၂၄ နာရီတြင္ ၃၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ေရာက္ရွိေနေၾကာင္း စမ္းသပ္ေတြ႕ရွိရသည္။ ဤ စမ္းသပ္ မႈမွာ အရြက္ မ်ားမွ အရြက္ဖ်န္း ေျမၾသဇာမ်ား စုပ္ယူႏုိင္ မႈကို အခုိင္ အမာ သက္ေသျပခဲ့သည္။ တစ္ႀကိမ္က သစ္ခြမ်ားႏွင့္ နာနတ္ မ်ဳိးရင္း တုိ႔မွာ သဘာ၀ တူညီ နီးစပ္ေသာ အပင္မ်ား ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ သစ္ခြမ်ား၏ ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္တြင္ အရြက္မ်ား အားေလ်ာ့လာ ၿပီး အျမစ္မ်ားပိုမုိေအာင္ျမင္လာသည္။ သို႔ေသာ္ နာနတ္မ်ဳိးရင္းမွ အပင္မ်ားမွာကား သစ္ခြမ်ားႏွင့္ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္သည္။ ၎တို႔၏ အျမစ္မ်ား ေလ်ာ့နည္း ဆုတ္ယုတ္လာၿပီး၊ အရြက္မ်ား ပိုမုိျဖစ္ထြန္း အားေကာင္း လာၾကသည္။ 

          သစ္ခြရြက္မ်ားသည္ အစာစုပ္ယူႏိုင္ ေသာ္လည္း အျမစ္မ်ားက အစာစုပ္ယူေရး တြင္ ပို၍အဓိကက်သည္။ သစ္ခြပင္မ်ားတြင္ ႏွစ္စဥ္အျမစ္မ်ား ထြက္လာေသာ္လည္း တစ္ႏွစ္၊ ႏွစ္ႏွစ္မွ ေလးႏွစ္အထိရွိေသာ သစ္ခြျမစ္မ်ားမွာလည္း အာဟာရစုပ္ယူရာ တြင္ ထိေရာက္လ်က္ရွိသည္။ သစ္ခြအရြက္မ်ားႏွင့္ အျမစ္မ်ားမွ အာဟာရစုပ္ယူရာတြင္ ဓာတ္ဆားမ်ားကို အဓိကစုပ္ယူေသာ္လည္း အပင္အတြင္း ပိုမိုလြယ္ကူလ်င္ျမန္စြာ စုပ္ယူႏုိင္ရန္၊ ခ်ီ လိတ္မ်ားႏွင့္ အမုိင္ႏိုအက္ဆစ္မ်ား လို အပ္ေၾကာင္း၊ သုေတသနျပဳလုပ္ရာမွ ေတြ႕ရွိ ခဲ့ရသည္။ ခ်ီလိတ္မ်ားကို စစ္စာရစ္သုေတ သနျပဳလုပ္ရာမွ ေတြ႕ရွိရသည္။ ခ်ီလိတ္မ်ားကို စစ္စာရစ္အက္ဆစ္၊ အက္စေကာဗစ္ အက္ဆစ္၊ အက္ဆစ္တစ္အက္ဆစ္မ်ားကို အသံုးျပဳၾကသည္။ သဘာ၀အက္ဆစ္ေပ်ာ့ မ်ားအေနႏွင့္ ေဇာင္းယားသီး၊ နာနတ္သီး ကဲ့သုိ႔သစ္သီးရည္ မ်ားကို အသံုးျပဳသည္။ အမုိင္ႏိုအက္စစ္မ်ဳိးကိုကား ငါးပုပ္၊ ငါး ေၾကပ်က္ရည္မ်ားမွ ရရွိႏုိင္သည္။

          ေအာင္ျမင္ေသာ သစ္ခြစိုက္ပ်ဳိးေရး တစ္ခု ေဖာ္ေဆာင္ရာတြင္ သိပၸံနည္းက် အစာေကၽြးနည္းစနစ္၊ အမွန္တကယ္လိုအပ္ပါသည္။ ခုိင္မာမႈမရွိေသာ ယူဆမႈမ်ားျဖင့္ အစာေကၽြးျခင္းထက္ ပို၍ခုိင္မာေသာ သိပၸံနည္းက် အစာေကၽြးနည္းစနစ္အတုိင္း ေကၽြးရန္မွာ မလြဲမေသြလိုအပ္ေပသည္။

ဦးဖရက္သိန္းေဖ ေရးေသာ သစ္ခြပင္ မ်ားကို သိပၸံနည္းက် အစာေကၽြးျခင္း ကို
http://www.thefarmermedia.com မွ ကူယူေဖာ္ျပပါသည္။