ေပါက္ပင္

ေပါက္
Butea monosperma
Family: Fabaceae (pea family)
Flame of forest
Bastard teak, parrot tree, Keshu (panjabi)

          အခုလို လ ထဲမွာ ေပါက္ပန္းေတြပြင့္လို႔ေနပါဘီ၊ ပန္းရဲ႕အေရာင္က ထင္ရွားလွတာမို႔ အေဝးကျမင္ႏိုင္မွာပါ၊ ေပါက္ပန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးမွတ္မွတ္ထင္ထင္ေတြ႐ွိခဲ့တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေပါက္ၿမိဳ႕ဆိုတာရွိတယ္ ေပါက္ၿမိဳ႕ဆိုတဲ့အတိုင္း ၿမိဳ႕အျပင္ဖက္မွာ ေပါက္ပင္ႀကီးေတြရွိတယ္၊ က်ေနာ့္ flora က ေပါက္ ပုံေတာင္ ေက်ာက္ထုဆိုေတာ့ thesis လုပ္ဖို႔ အရင္က တလ ၂ ေခါက္ကေတာ့ေရာက္ျဖစ္ခဲ့တယ္၊ ၿမိဳ႕အထြက္ဆိုင္းဘုဒ္မွာ " ေပါက္ေပါက္ေရာက္ေရာက္ရွိပါေစ" ဆိုတဲ့ အေရးအသားက မေမ့ႏိုင္စရာပါဘဲ အခုေတာ့ ရွိပါေသးရဲ႕လား မသိ၊ ေပါက္ပြင့္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေနာက္ထပ္မေမ့ႏိုင္တဲ့ အျဖစ္အပ်က္တခုလည္းရွိေသးတယ္၊ က်ေနာ္ေက်ာင္းသားဘဝက ဆီးသြားခက္ၿပီး ဆီးေအာင့္တဲ့ေဝဒနာခံစားေနစဥ္ သူငယ္ခ်င္းက ဒါမ်ားလြယ္လြယ္ေလး ေပါက္ပြင့္အေျခာက္ကိုေရေႏြးစိမ္ေသာက္ရင္ ok တယ္ဆိုလို႔ စိမ္ေသာက္တာ ၃ ရက္ေလာက္ၾကာေတာ့ သက္သာသြားခဲ့ဖူးတယ္၊ သူငယ္ခ်င္း ဘယ္ေဆးက်မ္းကလည္းေမးေတာ့ သူကရီတယ္၊ နာမည္ကိုက ေပါက္ပြင့္ပါဆိုမွကြာ ေပါက္ယုံတင္ဘယ္ကမလဲ ဆိုလို ခံရခက္ခက္နဲ႔ ရန္ျဖစ္ရေသးတယ္၊ ခုေတာ့ ရယ္စရာမဟုတ္ဘဲ တကယ္ေဆးဝင္ေနတာသိလိုက္ရဘီ၊

    ေပါက္ပင္ရဲ႕ မူရင္းႏိုင္ငံက အႏၵိယ ျဖစ္ၿပီး Southeast Asia, Bangladish, Cambodia, Vietnam, Malaysia, Indoneshia ေတြမွာလည္းေပါက္တယ္၊ အပင္ႀကီးမ်ဳိးထဲမွာပါေပမဲ့ အပင္အျမင့္က ေပ ၄၀ ေက်ာ္ပါတယ္ dry season_deciduous tree အမ်ဳိးအစားပါ၊ ၊ အေခါက္ေတြက မြဲျပာျပာ အေရာင္ အညဳိေရာင္ေျဖာ့ေျဖာ့ပါ၊ ပဲမ်ဳိးရင္း ထဲကအပင္ေတြက ပင္ေျပာ့ေတြမ်ားတယ္ အပင္ႀကီးမ်ဳိးက နဲတယ္ ပိေတာက္ သင္းဝင္ တမလန္း ေပါက္ စတဲ့အပင္ေတြက ပဲပင္အႏြယ္ေတြပါ၊ ပဲမ်ဳိးရင္းထဲပါတာမို႔လည္း အရြက္ေတြက ရြက္ေပါင္းေတြျဖစ္ပါတယ္၊ ငွက္ေမႊးရြက္ေပါင္းျဖစ္ၿပီး သူ႔မွာႀကီးမါးေသာ ရြက္မႊာ ၃ ခုပါပါတယ္ ၊ အျခားပဲမ်ဳိးရင္းဝင္အပင္ေတြရဲ႕ အရြက္ေတြထက္ႀကီးပါတယ္၊ တခါတေလ 20 cm ေလာက္ရွိလို႔ေနပါတယ္၊ အရြက္ေတြက မာေၾကာၿပီး coriaceous ပုံစံပါ၊ December ကေန January ေလာက္ဆို အရြက္ေတြေႁခြခ်တတ္ၿပီး march ေလာက္ဆိုရင္ ရဲရဲနီေသာ ေပါက္ပန္းတို႔ပြင့္လို႔ေနပါဘီ၊ ေတာထဲမွာ ၾကက္ေသြးနီေရာင္ျဖစ္လို႔ေနတာမို႔လည္း flame of forest လို႔တင္စားၾကတာပါ၊ အရြက္ကင္းေသာ အကိုင္းေပၚကေနစုထြက္ေနပုံက မီးေလာင္ေနေသာ မီးေတာက္ပမာျဖစ္ေနလို႔ ဒီအမည္ေပးတာလို႔မွတ္ယူရမွာပါ၊ ပြင့္ဖတ္အုံ calyx ေတြက dark brown အေရာင္ျဖစ္ၿပီးအေမႊးမ်ားရွိပါတယ္၊ ပြင့္ခ်ပ္ petals ေတြကေတာ့ ေတာက္ပေသာ bright orange- red အေရာင္ပါ၊ ဝတ္ဆံဖိုေတြက အစုအစည္းလိုက္ျဖစ္ၿပီး ၂ စုစည္း diadelphous ျဖစ္လို႔ေနပါတယ္၊

          အသီးေတာင့္ကို pod လို႔ေခၚၿပီး အက္ကြဲသီး အမ်ဳိးအစားပါါ၊ အပင္ရဲ႕ေဆးဝင္ အဂၤါေတြက အရြက္ အေစး ပန္းပြင့္ အေစ့ နဲ႔ အေခါက္ေတြပါ၊ ဒီအပင္က Ayurveda ေဆးဖက္ဝင္ အပင္တပင္ အေနနဲ႔ ထင္ရွားလွတယ္၊ အေစ့ကို purgative ဝမ္းႏႈတ္ေဆးအေနနဲ႔ သုံးႏိုင္သလို၊ ဆီးရႊင္ေဆး diuretic ၊ သံခ်ေဆး၊ anthelmintic၊ ကပ္ပါးပိုးမ်ားႏွိမ္ႏွင္းရာမွာလည္းအသုံးျပဳႏိုင္ပါတယ္၊ အထူးသျဖင့္ အမႈံ႕ေထာင္းထားေသာ အေစ့ မႈံ႕ဟာ အူလမ္းေၾကာင္းမွာရွိေသာ ကပ္ပါးပိုးေတြကို ႏွိမ္ႏွင္းႏိုင္တယ္လို႔ သိရတယ္၊ အေစ့မႈံ႕နဲ႔ သံပုရာ ေရာၿပီး rubefacient ( အေရျပားနီျမန္းေဆး ) အေနနဲ႔သုံလွ်င္ အေတာ္ကို အစြမ္းထက္တယ္လို႔ သိရပါတယ္၊ အေရျပားယားယံျခင္းေတြလည္းသက္သာေစႏိုင္တယ္၊ ပန္းပြင့္နဲ႔ အရြက္ေတြကို diuretic aphrodisiac အေနနဲ႔ အသုံးျပဳၾကသလို pelvic region တင္ပဆုံ႐ိုးေခြတဝိုက္ ေသြး စီးဆင္းမႈကို ျမန္ဆန္ေစပါတယ္၊ ကာလဝမ္းေရာဂါ ဝမ္းစိမ္းေလ်ာျခင္း ေခၚ diarrhoea ျဖစ္ေနရင္ flower infusion အရည္ ေပးရင္ သက္သာ ေစပါတယ္၊ ပင္စည္အေခါက ္ကေနထြက္တဲ့ အေစး မွာ astringent action ခ်ဳပ္ေစႏိုင္ေသာ ဂုဏ္သတၱိရွိလို႔ေနပါတယ္၊ ဒါ့အျပင္ haemorrage ေခၚ ေသြးသြန္ျခင္း ေသြးထြက္ျခင္းမ်ားကုသရာမွာ အသုံးဝင္ပါတယ္၊ အေစ့ကို သံခ်ေဆး သုံးႏိုင္သလို ဝမ္းေျပာ့ေဆး laxative အေနနဲ႔လည္းသုံးၾကတယ္၊ အေစ့အေပၚကအုပ္ထားေသာ အေစ့ခြံ kernel ကို အေျခာက္ခံထုေထာင္းအမႈန္႔လုပ္ၿပီးပ်ားရည္နဲ႔ေရာၿပီးေသာက္ရင္ အူလမ္းေၾကာင္း ကပ္ပါး ေရာဂါေတြေပ်ာက္ကင္းေစပါတယ္၊ အေစ့မႈန္႔ နဲ႔ သစ္ဂ်ပိုးအမႈန္႔က ေရေႏြးနဲ႔ေသာက္သုံးရင္ ဝမ္းကိုက္ေရာဂါသက္သာေစတယ္၊ လက္တဆုပ္စာရွိေသာ ေပါက္ပန္းကို ေရ၁လီတာနဲ႔ျပဳတ္ ၿပီးရင္ အရည္ကိုစစ္ယူ သတၳဳဆားအနဲငယ္ ထည့္ၿပီး ေသာက္ျခင္းျဖင့္ ဆီးသြားရလြယ္ကူေစၿပီး ေရာဂါသက္သာေစပါတယ္၊

           အပြင့္ေတြက ေသြးကိုသန္႔စင္ေစၿပီး ခႏၶာကိုယ္မွ အဆိပ္မ်ားကိုဖယ္ရွားေပးပါတယ္၊ ဒါ့အျပင္ boil, diabetes ဆီးခ်ဳိေရာဂါ , ulcer ေတြကိုလည္း ကုသႏိုင္ပါေသးတယ္၊ ေဆးဖက္ဝင္ေသာ္လည္း အေစ့မႈန္႔ေတြက ကာလတိုဘဲသုံးစြဲသင့္တယ္၊ သူ႔ကို ၾကာရွည္စြဲသုံးရင္ ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိးေတြရွိတယ္၊ ႂကြက္ ေခြး ယုန္ေတြကို ၾကာရွည္ေႂကြးၾကည့္ရာမွာ anaemia, gross dilation of stomach, gastric inflammation, liver enlargement, spleen enlargement ေတြေတြ႕လာရတယ္၊ အျခား website တခုမွာေတာ့ ပန္းပြင့္ကို ေရနဲ႔ျပဳတ္ၿပီး သၾကားထဲ့ပါ 100ml ဒီေဖ်ာ္ရည္က တေန႔ ၂ ႀကိမ္ ေသာက္ျခင္းျဖင့္ ဆီးမ်ားမ်ားသြားေစသလို ဆီေက်ာက္ကိုလည္း ေၾကေစတယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္၊ အျခားကုသႏိုင္တဲ့ ေဆးနည္းေပါင္းမ်ားစြာကို ေအာက္ပါ website ေတြမွာ ေရးသားထားခ်က္ေတြက အဖိုးတန္လွပါတယ္၊ အပင္က ေန သဘာဝ lacquer ကို ထုတ္ယူရရွိႏိုင္တယ္၊ အရွင္နာဂသိမ္ေဆးက်မ္းထဲမွာေတာ့ အပင္ရဲ႕ ဂုဏ္နဲ႔စြမ္းရည္ ပဥၥငါးပါးအသုံးဝင္၏ ဖန္ခါးစပ္၏ပူ၏ ဝိပါကစပ္၏ ဝမ္းမီးကိုေတာက္ေစ၏ သုတ္ကိုပြားေစ၏ ဆီဝမ္းကိုရႊင္ေစ၏ ေျပျပစ္၏ က်ဳိးေသာ အ႐ိုးကိုဆက္ေစ၏၊ ဝမ္းေအာင့္ ျမင္းသ႐ိုက္နာ ပိုးနာ အနာေပါက္ ဂူလုံး ေရာဂါမ်ားေပ်ာက္ေစ၏အပြင့္သည္ ေအး၏ ေလကိုပြားေစ၏ သလိပ္သည္းေျခကိုႏိုင္၏ ပူျခင္း ပါဒရက္ ဆီးေအာင့္ ႏူနာ ေရငတ္ ေပ်ာက္ေစ၏၊ အျမစ္ရည္က အေရာင္အဆင္းကိုပြားေစ၏ မ်က္ေစ့အိမ္ေယာင္ျခင္း ညဖက္မ်က္ေစ့မျမင္ျခင္း အေစးသည္ခ်ဳပ္၏ ခံတြင္းနာ ေခ်ာင္းဆိုးေခၽြးထြက္ျခင္းတို႔ ေပ်ာက္ကင္းေစ၏၊ ေပါက္အေစ့ကို သံပုရာနဲ႔ ေရာႀကိတ္ၿပီးလိမ္းက ေပြးနာ ယားနာေတြေပ်ာက္ပါတယ္၊ 

         အပြင့္ကေန တကယ္ကုိလွပေသာ Holi color ကုိေပးပါတယ္။ ခေဆးဆုိးရာမွာသုံးၾကတယ္၊ ေပါက္ပင္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တကယ္ကို ေဆးဝင္မႈေတြက အမ်ားႀကီးပါ၊ ေရးလို႔ မကုန္ႏိုင္ေအာင္ပါဘဲ၊ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို အလွဆင္႐ုံသာမက ေဆးဖက္လည္းဝင္လွတဲ့ ေပါက္ပြင့္ေတြအေၾကာင္း..စဥ္းစားရင္း..အညာရနံေတြရလုိ႔လာပါတယ္.....

Photo from . Pbase.com, astrogle.com,en.weikipedia.org
Medicinal Use Of Palash Or Butea Monosperma - health
www.bimbima.com › post › 2013/09/25
Butea Monosperma (Flame of the Forest) Medicinal Value & Health ...
www.astrogle.com › Ayurveda
Wikipedia.
Ashinnagathein