‪#‎ဗူး‬၊ဖရံု၊ သခြားမ်ိဳးႏြယ္၀င္သီးႏွံမ်ားတြင္က်ေရာက္တတ္ေသာ အင္းဆက္ဖ်က္ပိုးမ်ား

#၁။ သီးထိုးယင္ (Bactrocera cucurbitae)

‪#‎ဖ်က္ဆီးပံုလကၡဏာ‬
• ေလာက္ေကာင္မ်ားသည္ အသီးမ်ား၏ အႏွစ္အသားကို စားေသာက္ၾကသည္။
• အသီးမ်ားမွ သစ္ေစးရည္မ်ားထြက္လာသည္။
• တြန္႕ရြံ႕ၿပီး ပံုသ႑ာန္မမွန္ေသာ အသီးမ်ားျဖစ္ေပၚလာသည္။
• အသီးမ်ားမရင့္မွည့္မွီေၾကြက်ၿပီး စားသံုးရန္အတြက္လည္း က်န္းမာေရးႏွင့္ညီညြန္မႈမရွိပါ။

‪#‎ဖ်က္ပိုး‬၏ ၀ိေသသလကၡဏာ
ဥ - အသီးၿမံဳမ်ားေပၚတြင္ တစ္လံုးခ်င္းအုသည္။
ေလာက္ေကာင္ - ေျခေထာက္မပါေသာ ျဖဴညစ္ညစ္အေရာင္ရွိေသာေလာက္ေကာင္ျဖစ္သည္။
ရုပ္ဖံုး - ေျမႀကီးတြင္ ရုပ္ဖံုးျပဳလုပ္သည္။
အရြယ္ေရာက္ေကာင္
Bactrocera cucurbitae: ထိပ္တြင္ အညိဳနွင့္မီးခိုးေရာင္အစက္မ်ားပါရွိျခင္းႏွင့္အတူ မွန္ေရာင္ထကာ အလင္းေဖာက္နိုင္ေသာ ေတာင္ပံမ်ားပါရွိသည္။
Bactrocera ciliates: ေၾကးညိဳေရာင္ခႏၶာကိုယ္ရွိသည္။ Bactrocera cucurbitae ထက္ အရြယ္အစား ငယ္သည္။
B. zonata: တတိယေျမာက္ေၾကာရိုးဆစ္ေပၚတြင္ ၀ါနုေရာင္ အစင္းပါရွိကာ ခႏၶာကိုယ္ အ၀ါေရာင္သန္းသည္။

‪#‎ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းျခင္း‬
• ဖ်က္ဆီးခံထားရၿပီးေၾကြက်ေနေသာ အသီးမ်ားကိုေကာက္ယူၿပီး က်င္းနက္နက္တူးကာ ျမႈတ္ပစ္ပါ။
• က်ေရာက္တတ္ေသာဧရိယာမ်ားတြင္ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕ေသာအေျခအေနမ်ားတြင္ ဤဖ်က္ပိုးအေရအတြက္ နည္းပါးၿပီး မိုးရာသီအေတာအတြင္း အထြတ္အထိပ္သို႕ ေရာက္တတ္ သျဖင့္ စိုက္ခ်ိန္ေျပာင္းပါ။
• ခူးဆြတ္ၿပီးပါက ေျမႀကီးကိုထယ္ထိုးျခင္းျဖင့္ ရုပ္ဖံုးမ်ားကို ေနျပပါ။
• ေထာင္ေခ်ာက္သီးနွံအျဖစ္ ခ၀ဲပင္ကိုအသံုးျပဳၿပီး အရြက္၏ ေအာက္မ်က္ႏွာျပင္တြင္ စုစည္းေန ေသာ အရြယ္ေရာက္ေကာင္မ်ားကို ကာဘာရိုင္ ၀.၁၅% သို႕မဟုတ္ မာလာသီယြန္ ၀.၁% ကို ပက္ဖ်န္းပါ။
• ယင္ေကာင္မ်ားကိုဆြဲေဆာင္နိုင္ရန္ စပါးလင္ဆီေမႊး၊ ယူကလစ္ဆီ၊ ရွာလကာရည္ႏွင့္ လက္တစ္အက္ဆစ္ကဲ့သို႕ေသာ ဆြဲေဆာင္ပစၥည္းမ်ားကို အသံုးျပဳပါ။
• ဆိုး၀ါးစြာက်ေရာက္ပါက အဆိပ္ခဲကိုအသံုးျပဳပါ။
• အိတ္ထဲတြင္ မီသိုင္းယူဂီေနာႏွင့္ မာလာသီယြန္ ၅၀ အီးစီကို ဆတူေရာကာ ပိုလီအီသိုင္လင္းတစ္အိတ္ထဲသို႕ (၁၀) မီလီလီတာႏႈန္းထည့္ကာ တစ္ဧကလွ်င္ ၁၀ အိတ္အသံုးျပဳပါ။
ယင္ဖမ္းေထာင္ေခ်ာက္မ်ားကို အသံုးျပဳပါ။
• အလ်ား (၂၀) စင္တီမီတာ၊ အနံ (၁၅) စင္တီမီတာရွိေသာ ပိုလီသင္းအိတ္မ်ားကို (၃) မီလီမီတာ အေပါက္ေျခာက္ေပါက္ေဖာက္ကာ စိုစြတ္ေသာ ငါးေျခာက္မႈန္႕ (၅) ဂရမ္ထည့္ပါ။
• ဒိုင္ကလိုေဗာ့စ္ ၀.၁ မီလီလီတာ ေပါင္းထည့္ပါ။
• အပတ္တိုင္း ဒိုင္ကလိုေဗာ့စ္ကိုထပ္ထည့္ရမည္ျဖစ္ၿပီး ရက္ (၂၀) ျပည့္တိုင္း တစ္ဧကလွ်င္ ေထာင္ေခ်ာက္ (၂) ခုကို အသစ္တပ္ဆင္ပါ။

#၃။ ေရႊဖရံုက်ိဳင္းမ်ား (က်ိဳင္းနီ - (Aulacophora foveicollis)၊ ခရမ္းေရာင္က်ိဳင္း - (A. cincta)၊ မြဲျပာေရာင္က်ိဳင္း (A. Intermedia)

#ဖ်က္ဆီးပံုလကၡဏာ
- ေလာက္ေကာင္မ်ားသည္ အျမစ္မ်ား၊ ပင္စည္မ်ားႏွင့္ ေျမႀကီးကိုထိေနေသာ အသီးမ်ားကို စားေသာက္သည္။
- အရြယ္ေရာက္ေကာင္မ်ားသည္ အရြက္ႏွင့္ ပန္းပြင့္မ်ားကိုစားေသာက္သည္။

#ဖ်က္ပိုး၏ ၀ိေသသလကၡဏာ
ေလာက္ေကာင္ - လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ေပါက္လာေသာေလာက္ေကာင္သည္ ညိဳညစ္ေရာင္ရွိၿပီး အျပည့္အ၀ႀကီးထြားလာေသာေလာက္ေကာင္သည္ အ၀ါေရာင္ရွိသည္။
အရြယ္ေရာက္ေကာင္
Aulacophora foveicollis - အနီေရာင္ရွိသည္။
A. cincta - မီးခိုးေရာင္ရွိၿပီး ေတာက္ပေသာ၀ါနီေရာင္အနားသတ္မ်ဥ္းပါသည္။
A. intermedia - အျပာေရာင္ရွိသည္။

#ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းျခင္း

- ေဆာင္းခိုေနေသာအရြယ္ေရာက္ေကာင္မ်ားကို ဖ်က္ဆီးပစ္ရန္ အသီးခူးဆြတ္ၿပီးသည္ႏွင့္ စိုက္ခင္းကိုထယ္ထိုးပါ။
- အရြယ္ေရာက္က်ိဳင္းေကာင္မ်ားကို ေကာက္ယူဖ်က္ဆီးပစ္ပါ။
- တစ္ဧကလွ်င္ မာလာသီယြန္ ၅၀ အီးစီ သို႕မဟုတ္ ဒိုင္မိီသိုအိတ္ ၃၀ အီးစီ သို႕မဟုတ္ မီသိုင္းလ္ ဒမ္မီတြန္ ၂၅ အီးစီ ၂၀၀ မီလီလီတာႏႈန္းျဖင့္ပက္ဖ်န္းပါ။

#၄။ သီးလံုးေဖာက္ပိုး (သို႕မဟုတ္) ေတာင္ပံပါးဖလံ (Melittia eurytion)

#ဖ်က္ဆီးပံုလကၡဏာ

- ေလာက္ေကာင္မ်ားသည္ ပဲလင္းေျမြ၏ ပင္စည္ထဲ၀င္ေရာက္ၿပီး အဖုမ်ားကိုျဖစ္ေစသည္။
- Apanteles spp. ကို ပြားမ်ားေအာင္အားေပးပါ။ - ေအာက္ပါပိုးသတ္ေဆးတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကိုပက္ဖ်န္းပါ။တစ္ဧကလွ်င္ မာလာသီယြန္ ၅၀ အီးစီကို ၂၀၀ မီလီလီတာႏႈန္း
တစ္ဧကလွ်င္ ဒိုင္မီသိုအိတ္ ၃၀ အီးစီကို ၂၀၀ မီလီလီတာႏႈန္း
တစ္ဧကလွ်င္ မီသိုင္းဒမ္မီတြန္ ၂၅ အီးစီကို ၂၀၀ မီလီလီတာႏႈန္း

#၅။ ပင္စည္ဖုယင္ (Neolasioptera falcate)

#ဖ်က္ဆီးပံုလကၡဏာ
- ေလာက္ေကာင္မ်ားသည္ ပင္စည္အေ၀းရွိအညြန္႕မ်ားထဲသို႕ထုိးေဖာက္၀င္ေရာက္ၿပီး အဖူမ်ားကို ျဖစ္ေစသည္။

‪#‎ဖ်က္ဆီး‬၏၀ိေသသလကၡဏာ
အရြယ္ေရာက္ေကာင္ - ယင္ေကာင္ႏွင့္တူေသာ ဖလင္ဒါပံုညိဳရင့္ေရာင္ရွိေသာ ျခင္ျဖစ္သည္။
#ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းျခင္း
တစ္ဧကလွ်င္ မာလာသီယြန္ ၅၀ အီးစီကို ၂၀၀ မီလီလီတာႏႈန္း
တစ္ဧကလွ်င္ ဒိုင္မီသိုအိတ္ ၃၀ အီးစီကို ၂၀၀ မီလီလီတာႏႈန္း
တစ္ဧကလွ်င္ မီသိုင္းဒမ္မီတြန္ ၂၅ အီးစီကို ၂၀၀ မီလီလီတာႏႈန္း

#၆။ ပဲလင္းေျမြထြာေကာင္စိမ္း (Plusia peponis)

#ဖ်က္ဆီးပံုလကၡဏာ
- ေလာက္ေကာင္သည္ ရြက္ျပားအစြန္းမ်ားကို ျဖတ္ၿပီး အရြက္ကိုေခါက္ကာ အတြင္းပိုင္းကို စားေသာက္ သည္။

#ဖ်က္ဆီး၏၀ိေသသလကၡဏာ
ဥ - ႏူးညံ့ေသာအရြက္မ်ားေပၚတြင္ အျဖဴေရာင္စက္လံုးပံုဥမ်ားကို တစ္လံုးခ်င္းအုသည္။
ေလာက္ေကာင္ - အလ်ားလိုက္ အစင္းေၾကာင္းမ်ားႏွင့္အတူ အစိမ္းေရာင္ရွိၿပီး ေနာက္ဆံုးအဆစ္မ်ားသည္ အဖုပါသည္။
ရုပ္ဖံုး - ေခါက္ထားေသာအရြက္အတြင္း ရုပ္ဖံုးျပဳလုပ္သည္။
အရြယ္ေရာက္ေကာင္ - ေတာက္ပေသာ အညိဳေရာင္ေရွ႕ေတာင္ပံမ်ားရွိေသာ အညိဳေရာင္ဖလံျဖစ္သည္။

#ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းျခင္း
• ေလာက္ေကာင္မ်ားကိုေကာက္ယူဖ်က္ဆီးပစ္ပါ။
• Apanteles taragamae, A. plusiae ကပ္ပါးပိုးမ်ားကို ပြားမ်ားေအာင္အားေပးပါ။
• ေအာက္ပါပိုးသတ္ေဆးတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကိုပက္ဖ်န္းပါ။
တစ္ဧကလွ်င္ မာလာသီယြန္ ၅၀ အီးစီကို ၂၀၀ မီလီလီတာႏႈန္း
တစ္ဧကလွ်င္ ဒိုင္မီသိုအိတ္ ၃၀ အီးစီကို ၂၀၀ မီလီလီတာႏႈန္း
တစ္ဧကလွ်င္ မီသိုင္းဒမ္မီတြန္ ၂၅ အီးစီကို ၂၀၀ မီလီလီတာႏႈန္း

#၇။ ေရႊဖရံုခူေကာင္ (Diaphania indica)

#ဖ်က္ဆီးပံုလကၡဏာ
• ကလိုရိုဖီးလ္မ်ားကို ေလာက္ေကာင္ငယ္မ်ားက ျခစ္ယူစားေသာက္သည္။
• ေနာင္တြင္ အရြက္မ်ားကိုေခါက္ၿပီးပိုးအိမ္ျပဳလုပ္ကာ အတြင္းပိုင္းက စားေသာက္သည္။
• ၄င္းတို႕သည္ ပန္းပြင့္မ်ားကိုစားေသာက္ၾကၿပီး ႀကီးထြားေနေသာ အသီးမ်ားအတြင္းသို႕လည္း ထိုးေဖာက္သည္။

#ဖ်က္ဆီး၏၀ိေသသလကၡဏာ
ဥ - အရြက္၏ေအာက္ဖက္မ်က္ႏွာျပင္တြင္ အုပ္စုလိုက္ တစ္လံုးခ်င္းအုသည္။
ေလာက္ေကာင္ - အျဖဴေရာင္အလယ္ေက်ာရိုးမ်ဥ္းတစ္စံုႏွင့္အတူ အစိမ္းေရာင္ေတာက္ေတာက္ရွိသည္။
ရုပ္ဖံုး - အရြက္မ်ားၾကားမွ ပိုးအိမ္အတြင္း ရုပ္ဖံုးျပဳလုပ္ၾကသည္။
အရြယ္ေရာက္ေကာင္ - က်ယ္ျပန္႕ၿပီး အနက္ေရာင္ရွိေသာ အနားသတ္အကြက္မ်ားႏွင့္အတူ အျဖဴေရာင္သန္းေသာ ေတာင္ပံမ်ားရွိသည္။ အမမ်ားတြင္ အစိုထိပ္၌ လိေမၼာ္ေရာင္ အေမႊးမ်ားႏွင့္အတူ ေမႊးစုတ္ရွိသည္။

#ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းျခင္း
• ေလာက္ေကာင္အေစာပိုင္းအဆင့္တြင္ ေကာက္ယူဖ်က္ဆီးပါ။
• Apanteles spp. ကပ္ပါးပိုးကို ပြားမ်ားေအာင္အားေပးပါ။
• ေအာက္ပါပိုးသတ္ေဆးတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကိုပက္ဖ်န္းပါ။
တစ္ဧကလွ်င္ မာလာသီယြန္ ၅၀ အီးစီကို ၂၀၀ မီလီလီတာႏႈန္း
တစ္ဧကလွ်င္ ဒိုင္မီသိုအိတ္ ၃၀ အီးစီကို ၂၀၀ မီလီလီတာႏႈန္း
တစ္ဧကလွ်င္ မီသိုင္းဒမ္မီတြန္ ၂၅ အီးစီကို ၂၀၀ မီလီလီတာႏႈန္း

#၈။ ပန္းဖြားပါ ဗူးဖလံ (Sphenarches caffer)

#ဖ်က္ဆီးပံုလကၡဏာ
- ေလာက္ေကာင္သည္ အရြက္မ်ားကိုအေပါက္ငယ္မ်ားျပဳလုပ္ၿပီး စားေသာက္သည္။

#ဖ်က္ဆီး၏၀ိေသသလကၡဏာ
ဥ - ဥမ်ားကို ရြက္ဖူးမ်ားႏွင့္အရြက္မ်ားေပၚတြင္ တစ္လံုးခ်င္းအုသည္။
ေလာက္ေကာင္ - ခႏၶာကိုယ္တစ္ခုလံုးတြင္ ဆူးခၽြန္တိုမ်ားပါရွိၿပီး ေသးငယ္ၿပီး ဆလင္ဒါပံုရွိကာ ၀ါစိမ္းေရာင္ရွိသည္။
ရုပ္ဖံုး - စိမ္းညိဳေရာင္ရုပ္ဖံုးျဖစ္သည္။
အရြယ္ေရာက္ေကာင္ - ဆလင္ဒါပုံေတာင္ပံမ်ားရွိကာ အစြန္တြင္ အေၾကးခြံမ်ားပါသည္။

#ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းျခင္း
• ေလာက္ေကာင္မ်ားႏွင့္ရုပ္ဖံုးမ်ားကို ေကာက္ယူဖ်က္ဆီးပါ။
• ေအာက္ပါပိုးသတ္ေဆးတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကိုပက္ဖ်န္းပါ။
တစ္ဧကလွ်င္ မာလာသီယြန္ ၅၀ အီးစီကို ၂၀၀ မီလီလီတာႏႈန္း
တစ္ဧကလွ်င္ ဒိုင္မီသိုအိတ္ ၃၀ အီးစီကို ၂၀၀ မီလီလီတာႏႈန္း
တစ္ဧကလွ်င္ မီသိုင္းဒမ္မီတြန္ ၂၅ အီးစီကို ၂၀၀ မီလီလီတာႏႈန္း

#၉။ ရြက္ထြင္းပိုး (Liriomyza trifolii)

#ဖ်က္ဆီးပံုလကၡဏာ
• အရြက္မ်ားတြင္ ေျမြလိမ္ေျမြေကာက္ထြင္းထားျခင္း
• ဆိုး၀ါးစြာက်ေရာက္ပါက အရြက္မ်ားေျခာက္ေသြ႕ၿပီ ေၾကြက်သြားျခင္း

#ဖ်က္ဆီး၏၀ိေသသလကၡဏာ
ေလာက္ေကာင္ - ေျခေထာက္မပါဘဲ ေသးငယ္ကာ လိေမၼာ္၀ါနုေရာင္ရွိသည္။
ရုပ္ဖံုး - ထြင္းထားေသာအရြက္မ်ားအတြင္း ရုပ္ဖံုးျပဳလုပ္သည္။
အရြယ္ေရာက္ေကာင္ - ၀ါေဖ်ာ့ေရာင္ရွိသည္။

#ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းျခင္း
• ထြင္းေဖာက္ခံထားရေသာ အရြက္မ်ားကိုေကာက္ယူဖ်က္ဆီးပါ။
• တမာေစ့ခြံစစ္ေရ ၃% ျဖင့္ပက္ဖ်န္းပါ။

ေဒါက္တာကိုကို (စိုက္ပ်ိဳးေရး)

(၂၀၁၆ ခုနွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၇-၂၃ ေန႕ထုတ္၊ နည္းသစ္စြယ္စံုဂ်ာနယ္၊ အတြဲ-၅၊ အမွတ္-၇)