Ko Paing ( စိုက္ပ်ိဳးေရးမွတ္စုမ်ား )

" ျမင္းစခုံနီ" 
Streptocaulon tomentosum Wight 
& Arn. 
Family: Apocynaceae
Subfamily: Asclepiadoideae
Myinsagoni, Myinsagon, Hompin

        ဒီတခါေတာ့ နာမည္ႀကီးလွေသာ တုိင္းရင္းေဆးပင္တပင္နဲ႔ မိတ္ဆက္ေပးျခင္မိတယ္၊ သူ႔ကုိနာမည္ကုိရင္းႏွီးေနေပမဲ့ အပင္ကုိရုတ္တရက္ေမးရင္ အေတာ္ေလး အခက္ေတြ႕ေစေသာ အပင္တပင္ပါ၊ အမ်ားစုက ျမင္းစခုံနီဆုိလ်ွင္ ႏြားလ်ွာႀကီးပင္ ႏႈတ္ယူျပတတ္ၾကတယ္၊ အပင္ ၂ပင္က အေတာ္ေလးဆင္ၾကတယ္ ဒါေပမဲ့ ႏြားလ်ွာႀကီးပင္က အေမႊးမ႐ွိ ေျပာင္လက္ ေပါတယ္၊ ေသျခာၾကည့္လ်ွင္ မတူၾကပါဘူး၊ အေစးထြက္ပုံတူၾကတယ္၊ ဒါေပမဲ့ သိပၸံအမည္ genus ကအစလြဲပါတယ္၊ ၂ ပင္စလုံး ခြဲျခားရေအာင္ ပုံေတြတင္ေပးလုိက္တယ္ ျမင္းစခုံနီ အနီ႐ွိသလုိ အျဖဴလည္း႐ွိပါတယ္၊ ယခင္က Family Asclepiadaceae ထဲထည့္သြင္းထားေပမဲ့ ယခုအခါ Apocynaceae ထဲေရာက္႐ွိေနပါဘီ၊ ဒီအပင္က တပင္လုံး အညဳိေရာင္အေမႊးေလး ေတြ ြဖုံးထားတတ္ပါတယ္၊၊ 

         လမ္း တေလွ်ာက္ ေတာစပ္ေတြမွာ ႏြယ္တက္တတ္တဲ့ သစ္မာႏြယ္ျဖစ္ၿပီး အရြက္ေတြကရြက္ဆုိင္ထြက္တယ္ ခူးလုိက္ရင္ Milky latex ေခၚတဲ့ အျဖဴေရာင္ ႏုိ႔ေစးေတြထြက္လာတတ္ပါတယ္၊ အျမစ္က ေျမဝင္ ၆ လက္မသာ႐ွိၿပီး အရင္းတုတ္ကာ သြယ္ခြၽန္းေသာ အဖ်ား႐ွိပါတယ္ ။ အျဖဴထက္အနီက ေဆးဖက္ပုိဝင္ပါတယ္၊ အရြက္ေတြက အစိမ္းေရာင္ or ညဳိဝါေရာင္သန္းၾကတယ္၊ အနဲငယ္မာေသာ လကၡဏာေဆာင္တယ္၊ အပင္ရဲ႕ species အမည္က လက္တင္လုိ tomentosa ဆုိတဲ့အတုိင္း ျမက္ႏွာျပင္ေပၚမွာ အေမႊးေတြ႐ွိတယ္၊ tomentose ဆုိတာ အေမႊးကုိရည္ၫႊန္းပါတယ္၊ ပန္းခုိင္ကေတာ့ ၾကားထြက္ dichotomus cyme ပုံစံပါ၊ ပန္းပြင့္ေလးေတြက ေသးငယ္လွၿပီး အနီရင့္ ဒါမွမဟုတ္ နီညဳိေရာင္သန္းၾကတယ္၊ ပြင့္ဖတ္ ပြင့္ခ်ပ္ ၅ ခုစီပါၾကတယ္၊ corona, coronal scales 5 ခုပါၿပီး filiform ပုံစံပါ၊ stigma က 5 angled ျဖစ္ၿပီ အတြင္းေနပါတယ္၊ အသီးက follicles ျဖစ္ၿပီး တစုံတတြဲသီးေလ့႐ွိတယ္၊ အေစ့ေတြက cosmos ျဖစ္လုိ႔ေနတယ္။

          ျမင္းစခုံနီေတြက အပူပုိင္းေဒသမွာအမ်ားဆုံးေတြ႕ၾကရမွာပါ၊ မုံရြာလုိေနရာမ်ဳိးမွာေတာ့ ေနရာအႏွံ ့ ေပါက္ၾကပါတယ္၊ ေတာထလြန္းလုိ႔ေတာင္ ႐ွင္းမႏုိင္လွေသာ ေပါင္းပင္တပင္ပါ၊ တုိင္းရင္းေဆးမွာလည္း ထင္႐ွားလွေသာအပင္တပင္ပါ၊ အ႐ွင္နာဂသိမ္ေဆးက်မ္းထဲမွာေတာ့ ျမင္းစခုံနီအပင္ပုံကုိ Parkinsonia aculeata (ျမစိမ္းပင္) အေနနဲ႔ လြဲမွားစြာ ေဖာ္ျပထားလုိ႔ ျပင္ေပးလုိက္ပါတယ္၊ အပင္ရဲ႕ ဂုဏ္နဲ႔စြမ္းရည္မွာ ေလကုိႂကြေစတတ္၏ ေသြးကုိၿငိမ္ေစတတ္၏ လုိ႔ဆုိထားပါတယ္၊ အ႐ွင္နာဂသိမ္ေဆးက်မ္းတြင္မူ ေက်ာက္ေရာဂါမ်ားကုသရာတြင္အသုံးျပဳၾကသည္ ထင္႐ွားေသာ ေဆးမ်ားမွာ ျမစ္ေပါင္းေဆးနီငယ္၊ ေက်ာက္သေရေဆးနည္း၊ေက်ာက္မီးတုိက္၊ ပဋိသေႏၶနဲ႔ ေက်ာက္ေပါက္ျခင္း၊ ဝက္ျခံ ေဒါင္းသုိနာ၊ အသမာနာ၊ ဂႏၶမာလာအနာ ၊ အနာပဆုပ္၊ ဘင္နာ၊ကုတ္ဟီးေျခာင္းဆုိးနာ၊ကြၽဲသမာ ၊ ေက်ာက္ဆုိးနာ ေရာဂါေတြမွာ အသုံးျပဳၾကပါတယ္၊ အသုံးျပဳရာမွာလည္း ျမင္းစခုံနီျမစ္ ႏြားလ်ွာႀကီးအျမစ္၊ လက္ထုတ္ႀကီး အျမစ္ တိလကၤသာ၊ ခင္ပုတ္၊ ...စေသာ ..အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ ေဆးဖက္ဝင္အျမစ္မ်ားနဲ႔ ေရာၿပီး ေဆးေဖာ္စပ္ကာ သုံးၾကပါတယ္၊ အသုံးျပဳပုံ အေသးစိတ္ကုိမူ ေဆးက်မ္းမွာ ၾကည့္႐ႈ႕ေလ့လာလုိ႔ရမွာပါ၊ ကဲ ဒါဆုိ ျမင္းစခုံနီတပင္ကုိ ႐ွာျခင္မိဘီဆုိပါဆုိ႔ ..အရမ္းလြယ္ပါတယ္ ..စာသင္ခန္းအျပင္ဖက္ မွာ ေတာထေအာင္ေပါက္ေနတာျမင္ရမွာပါ၊ ပုိေသျခာေအာင္ ခူးလုိက္လုိ႔ ျဖဴျဖဴအေစးေတြ ထြက္လာရင္ အဲဒါ ျမင္းစခုံနီ အပင္ေလးပါဘဲ...

Ref: Ashin nargathein, Flora of Pondaung ponnya by Dr ThetNaingOo, Checklists of Myanmar, e.flora.org. Flora of China.