ၿပီးခဲ့တဲ့အပတ္က အေၾကာင္းကိစၥ တစ္ခုနဲ႔ မြန္ျပည္နယ္ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ကို ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ မြန္ျပည္နယ္မွာ စာေရးသူ ျပည္နယ္အဆင့္ တာ၀န္ခံအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့စဥ္က ရင္းႏွီးခဲ့တဲ့ ဒူးရင္း၊ ကြၽဲေကာ၊ ၾကက္ေမာက္၊ မင္းဂြတ္ျခံပိုင္ရွင္ မိတ္ေဆြေဟာင္းတစ္ဦးအိမ္ ကို၀င္ၿပီး ႏႈတ္ ဆက္ပါတယ္။
စာေရးသူ
ေမာ္လၿမိဳင္မွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ကတည္းက သူ႔ျခံမွာရွိတဲ့ သစ္သီးပင္အားလံုးဟာ စနစ္တက်စိုက္ပ်ဳိးၿပီး သီးထြက္ေကာင္း၊ အရည္အေသြး ေကာင္းတဲ့အတြက္ ဒီျခံနဲ႔ဘဲ စီးပြားျဖစ္ေန
တဲ့သူပါ။ ဒီတစ္ေခါက္သူ႔အိမ္ေရာက္ေတာ့လည္း မေတြ႕ရတာၾကာၿပီျဖစ္လို႔ လႈိက္လႈိက္လွဲလွွွွွွဲ ႀကိဳဆိုပါတယ္။ သူ႔အိမ္မွာ ထိုင္ၿပီးစကားေျပာရင္း သူ႔ဆီကစကားထြက္လာတာကေတာ့ “ဆရာေရ ဆရာရွိတုန္းက အထြက္လည္းေကာင္း အပင္ေတြလည္း ႀကီးထြား၊ ခ်ဳိကလည္း ခ်ဳိတဲ့
ဒူးရင္းပင္ေတြ ကိုင္းေတြေျခာက္၊အရြက္ေတြေျခာက္ၿပီး ေသကုန္တာ တစ္ပင္ၿပီးတစ္ပင္ပါဘဲ
ဆရာ။
ကြၽန္ေတာ္လည္း ေတာ္ေတာ္ စိတ္ဓာတ္က်
သြားတယ္ဆရာ”ဟုေျပာလာ ပါတယ္။ ကဲ ဒီလိုဆို ဒီလိုလုပ္ဗ်ာ။ ျခံထဲလည္း မေရာက္တာ ၾကာၿပီဆိုေတာ့
ျခံထဲသြားရင္း လက္ေတြ႕ သြားၾကည့္လိုက္ရေအာင္။ ေကာင္းတာေပါ့ဗ်ာ။ ကဲ ျခံထဲသြားၾကစို႔
ဆရာဆိုၿပီး ျခံထဲေရာက္ သြားၾကပါတယ္။ ျခံထဲေရာက္ေတာ့မွ စာေရးသူ မ်က္ လံုးျပဴးၿပီး
အံ့ၾသရပါေတာ့တယ္။ စာေရးသူ ရွိတုန္းက ဒီေဒါင့္ကအပင္ႀကီးက ႀကီးလည္းႀကီး အသီးေတြလည္း
ျပြတ္ေနေအာင္သီး တာဗ်ာ။ အခုေတာ့ အ႐ိုးအၿပိဳင္းၿပိဳင္း မယံုႏိုင္ေလာက္ေအာင္ပါဘဲဗ်ာ။
ႏွေျမာလိုက္တာဗ်ာ။ ဟုတ္ပါတယ္ဆရာ။ ကြၽန္ေတာ္ လည္း ေတာ္ေတာ္ ယူက်ဳံးမရ ျဖစ္ခဲ့ရပါ
တယ္ ဆရာ။ ဆရာလာတာနဲ႔လည္း အေတာ္ ပါဘဲ။ ဘယ္လိုလုပ္ရင္ ေကာင္းမလဲလို႔ ဆရာ။
စာေရးသူလည္း အပင္ႀကီးကို ေသ ခ်ာ ေစ့ေစ့စပ္စပ္ၾကည့္ပါတယ္။ ျခံထဲမွာ ေရာဂါျဖစ္ၿပီး
လံုး၀ေသသြားတဲ့အပင္ ေရာဂါျဖစ္ၿပီး အလယ္အလတ္ျဖစ္ေနတဲ့အ ပင္၊
ေရာဂါစခံစားေနရတဲ့အပင္ဆိုၿပီး အမ်ဳိး မ်ဳိး ေတြ႕ရပါတယ္။ အပင္ေတြအားလံုးကို
လိုက္ၾကည့္ရပါတယ္။ ေရာဂါျဖစ္ၿပီးအပင္၊ ေရာဂါျပင္းထန္တဲ့ အပင္ေတြကေတာ့
အရြက္ေတြေ<ကၿပီး အကိုင္းေတြအ႐ိုးၿပိဳင္း ၿပိဳင္း ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ေရာဂါျဖစ္စနဲ႔
ေရာဂါ အလယ္အလတ္ျဖစ္ေနတဲ့ အပင္ေတြက ေတာ့ တစ္ပင္လံုးအရြက္ေတြ၀ါၿပီး ေၾကြတဲ့အရြက္လည္း
စေၾကြေနပါၿပီ။ တခ်ဳိ႕ အရြက္ ေတြမွာ ေရစိုနာ အကြက္ကေလးေတြလို အနာကြက္ကေလးေတြ
ျဖစ္ေနပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ေရစိုနာအကြက္မ်ား ရင့္လာၿပီး ညိဳမဲ သြားတာလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။ဒီေရာဂါ
ဟာ မႈိေရာဂါ ျဖစ္တာပါပဲ။ ဒီမႈိေရာဂါဟာ Phytophltora Palmivora မႈိေၾကာင့္
ျဖစ္တာပါ။ အရြက္ေတြကို စတင္တိုက္ခိုက္ၿပီးရင္ ဒီမႈိဟာ ပင္စည္နဲ႔အေခါက္၊ အျမစ္ေတြ
ကို တိုက္ခိုက္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံ ပင္စည္ထိုးပိုး အႏၲရာယ္ကတစ္ဆင့္ ဒီ ေရာဂါ ၀င္ေရာက္တာကို
ေတြ႕ရပါတယ္။ ပင္စည္မွာ တစ္ပတ္ ရစ္ပတ္သည္ထိ ဒီ ေရာဂါျဖစ္လို႔ အစာေရေၾကာစီးေတြ
ျပတ္ေတာက္ၿပီး အရြက္ေတြ၀ါတာ၊ ေၾကြတာ လည္းျဖစ္သြားပါတယ္။
အျမစ္ေတြမွာျဖစ္ ရင္ေတာ့
အျမစ္ေတြေဆြးေျမ့ပုပ္ၿပီး ပ်က္စီး သြားပါတယ္။ အစာေရစာ မစုပ္ယူႏိုင္ေတာ့ တဲ့အတြက္
တစ္ပင္လံုး ေျခာက္ေသြ႕ၿပီး အ႐ိုးၿပိဳင္းၿပိဳင္း ျဖစ္ေစကုန္တာပါဘဲ။ ဒီေရာဂါကို ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းဖို႔
ကေတာ့ ဇီ၀နည္းပညာနည္းနဲ႔ ႏွိမ္နင္းျခင္းပါဘဲ။ အဲဒါကေတာ့ ဒီေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့မႈိကို
တန္ျပန္ၿပီး ဖ်က္ဆီးေစတဲ့ Trichoderma မႈိတစ္မ်ဳိးကို အသံုးျပဳျခင္းပါဘဲ။ ဒီ
ႊမငခ့သိနမာေ မႈိကို အပင္ေျခရင္းတစ္၀ိုက္ သံုးပတ္လည္မွာ ေျမကိုဆြၿပီး ထည့္ေပး
ရပါ့မယ္။ Trichoderma မႈိက ဒီေရာဂါ မႈိေတြကို တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီး ပစ္တဲ့အတြက္
ေရာဂါ သက္သာေစပါတယ္။ ဒီေရာဂါဟာ ေျမ အစိုဓာတ္မ်ားေနရင္ ျဖစ္တတ္တဲ့အတြက္ ေရမ၀ပ္ေအာင္
ပတ္လည္ေရႏႈတ္ေျမာင္း တူးေပးဖို႔လည္းလိုပါတယ္။ ေနာက္တစ္နည္းကေတာ့ ေကာ့ပါး ဓာတ္ပါတဲ့
မႈိသတ္ေဆးနဲ႔ Metalaxyl တို႔ကိုေရာ ေမႊၿပီး အပင္ငယ္ကိုဖ်န္း၊ အပင္ႀကီးကို
ေျမႀကီးပတ္ပတ္လည္ ေလာင္းေပးရပါ့ မယ္။ ေနာက္တစ္နည္းကေတာ့ ေဖာ့စ္ေဖာ ရစ္အက္ဆစ္ကို
ေရာဂါျဖစ္ေနတဲ့ ပင္စည္ထဲ ထိုးသြင္းေပးရပါ့မယ္။ မထိုးသြင္းမီ ေဖ်ာ္ ရည္၏ ခ်ဥ္ငန္ကိန္း(၆)
(PH၆) ရရွိေအာင္ ပိုတက္စီယမ္ဟိုက္ဒေရာ့ဆိုက္နဲ႔ ေဖာက္စ္ ဖရပ္အက္ဆစ္ကို
ေရာစပ္ရပါ့မယ္။ ေရာစပ္ၿပီးပါက ေရာစပ္ၿပီးေဖ်ာ္ရည္ တစ္ဆနဲ႔ ေရ သန္႔ တစ္ဆ
ထပ္မံေရာစပ္ၿပီး အပင္ရြက္ အုပ္ ဧရိယာအခ်င္းသံုးေပစီတိုင္း ၁၅ စီစီ ႏွမ္း ထိုးသြင္းေပးရပါ့မယ္။
ေဆးထိုးရင္း ပင္စည္တိုး ပိုးကိုလည္း တၿပိဳင္တည္းမွာ ႏွိမ္နင္းဖို႔လိုပါတယ္ခင္ဗ်ာ။
ဒီေန႔ ဆရာလာတာ အက်ဳိးရွိလိုက္တာ ဆရာရယ္။ ဆရာ့နည္းအတိုင္း ကြၽန္ ေတာ္
လုပ္ၾကည့္ဦးမယ္ဆရာ။ ကဲ ဟုတ္ၿပီ ကြၽန္ေတာ္လည္း ခရီးဆက္လုပ္ဦးမယ္ဗ်ာ။
- ေအာင္ဆန္း (စုိက္ပ်ဳိးေရး) ျမန္မာေတာင္သူႀကီးမ်ား ဂ်ာနယ္
